divine tales

   ਪ੍ਰਭ ਭਾਵੈ ਬਿਨੁ ਸਾਸ ਤੇ ਰਾਖੈ॥ ਦਾਸ 1979 ਵਿੱਚ ਆਰਮੀ ਹੈਡਕੁਆਟਰ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਗੇਡੀਅਰ ਲੱਗਾ ਹੋਇਆ ਸੀ । ਬ੍ਰਗੇਡੀਅਰ ਜਗਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਇਕ ਧਾਰਮਿਕ ਖਿਆਲਾਂ ਦੇ ਮਨੁੱਖ ਸਨ ਉਹ ਵੀ ਹੈਡਕੁਆਟਰ ਵਿਖੇ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ  ਦਫਤਰ  ਵੀ ਮੇਰੇ  ਦਫਤਰ  ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੀ ਸੀ। ਇਕ ਚੰਗੇ ਦੋਸਤ ਦੇ ਨਾਤੇ ਅਕਸਰ ਉਹ ਦੁਪਹਿਰ ਦੇ ਖਾਣੇ ਸਮੇਂ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਆ ਜਾਂਦੇ ਸਨ ਜਾਂ ਫਿਰ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਚਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਅਸੀਂ ਦੁਪਹਿਰ ਦਾ ਖਾਣਾ ਇਕੱਠੇ ਹੀ ਖਾਂਦੇ ਸੀ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਗੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਮਾਂ ਬਤੀਤ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਸੀ। ਇਕ ਦਿਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਡਿੱਪਟੀ ਕਰਨਲ ਪੀ. ਸੀ. ਸੌਂਧੀ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮੇਰੇ  ਦਫਤਰ ਵਿੱਚ ਆ ਗਏ। ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਦੀ ਮੁਆਫੀ ਮੰਗੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਖਾਣੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਵਾਰਤਾਲਾਪ ਦਾ ਲਾਭ ਉਠਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਮੈਂ ਸਤਿਕਾਰ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ “ਜੀ ਆਇਆਂ" ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਜੇ ਕੋਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਕੋਈ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਪੱਧਰ ਤੇ ਘਟਨਾ ਵਾਪਰੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸਦਾ ਬਿਰਤਾਂਤ ਉਹ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਇਹ ਮੇਰੀ ਪਹਿਲੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਇਕ ਅਨੋਖਾ ਅਨੁਭਵ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹ...

  ਸਾਧ ਸੰਗਤ ਜੀ ਮੇਰੇ ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਜਿਹੜਾ ਪਹਿਲਾ ਨੇਮ ਸੀ ਉਹ ਸੀ ਕਿਸੇ ਕੋਲੋਂ ਕਦੇ ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਨਹੀਂ ਮੰਗਣੀ।  ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਤੁਰੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ਇਕ ਚਾਦਰਾ ਓੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।  ਇਕ ਨਾਲਾ ਹੈ, ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਬੜਾ ਤੇਜ਼ ਚਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਾਹਿਬ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਗਏ, ਪਾਰ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇੰਨੀ ਦੇਰ ਨੂੰ ਪਿੱਛੋਂ ਦੀ ਇਕ ਹੋਰ ਜਣਾ ਆ ਕੇ ਉੱਥੇ ਨਾਲੇ ਤੇ ਖੜ੍ਹਾ ਹੋ ਕੇ ਨਾਲੇ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਨ ਲੱਗਾ, ਦੇਖਿਆ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੀ ਤਰਫ਼, ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਨਾਲਾ ਪਾਰ ਕਰਨਾ ਹੈ ? ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਹਾਂ ਕਹੀ।  ਕਹਿਣ ਲੱਗਾ ਜੀ ਮੈਂ ਪਾਰ ਕਰਵਾ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂ। ਉਸਨੇ ਉਹ ਨਾਲਾ ਪਾਰ ਕਰਵਾਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਨਾਰੇ ਤੇ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹੀ ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੇਰੀ ਮਜ਼ਦੂਰੀ। ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਉਹਦੇ ਵਲ। ਚਾਦਰ ਉੱਤੇ ਓੜ੍ਹੀ ਹੋਈ ਸੀ ਉਹ ਉਤਾਰੀ ਹੈ ਉਸਨੂੰ ਦੇਣ ਲੱਗੇ ਅਤੇ  ਫੁਰਮਾਇਆ- ਦੇਖ ਭਲੇ ਲੋਕਾ ਅਸੀਂ ਫ਼ਕੀਰ ਲੋਕ ਹਾਂ, ਦਰਵੇਸ਼ ਹਾਂ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਪਾਸ ਪੈਸਾ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦੇ, ਆਹ ਸਾਡੇ ਪਾਸ ਇੱਕੋ ਚਾਦਰ ਹੈ ਇਹ ਚਾਦਰ ਤੂੰ ਲੈ ਲੈ।   ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਜਿਸ ਵਕਤ ਉਹ ਚਾਦਰ ਉਤਾਰੀ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਇਕ ਲੰਬਾ ਸਿੱਖੀ ਕਛੈਹਿਰਾ ਪਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।  ਉਸਦੇ ਮੁੱਖੋਂ ਸੁਭਾਵਿਕ ਹੀ ਨਿਕਲਿਆ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਤਾਂ ਸਿੱਖ ਹੋ ਤੇ ਉਹਦਾ ਜਵਾਬ ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ- ਦੇਖ ਅਸੀਂ ਗੁ...

  साध संगत जी, मेरे बाबा नंद सिंह साहिब का जो पहला नियम था, वह था, किसी से कोई याचना नहीं करनी। बाबा नंद सिंह साहिब जंगल के बीच से गुजर रहे हैं। सिर्फ एक चादर ओढ़ी हुई है। रास्ते में एक नाला आ गया है, जो पूरा भरा हुआ है और बड़े तीव्र वेग से बह रहा है। साहिब खड़े हो गए। नाले को पार करना है। इतनी ही देर में पीछे से एक और व्यक्ति आकर उसी नाले के किनारे खड़ा होकर उस नाले को पार करने लगा। उसने बाबा जी की ओर देखकर पूछा कि क्या आपको भी नाला पार करना है? तो बाबा जी ने हाँ कह दी।  वह व्यक्ति कहने लगा- जी, मैं आपको पार करवा देता हूँ।    और उसने बाबा जी को वह नाला पार करवा दिया। पार किनारे पहुँचते ही उस व्यक्ति ने कहा- मेरी मजदूरी?  साहिब ने उसकी तरफ देखा, अपने शरीर पर ओढ़ी हुई चादर उतारी और उसे देने लगे।  साहिब उस व्यक्ति से कहने लगे- देख भले आदमी, हम फकीर लोग हैं, दरवेश हैं। हम अपने पास पैसा नहीं रखते। हाँ, हमारे पास एक चादर है। इस चादर को तुम ले लो।  जब देने के लिए उन्होंने वह चादर उतारी तो उस व्यक्ति ने देखा कि बाबा जी ने एक सिक्खी कच्छहरा (सिक्ख मर्यादित लम्बा कच...

  ਇਕ ਵਾਰ ਬਚਨ ਕਰਦਿਆਂ ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਨਿਮਰਤਾ ਦੀ ਵਡਿਆਈ ਦਸ ਰਹੇ ਸਨ, ਕਿਸੇ ਨੇ ਵਿੱਚੋਂ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ- ਮਹਾਰਾਜ ਕਰਾਮਾਤ ਕੀ ਹੈ ? ਤਾਂ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਫੁਰਮਾਇਆ-  ਨਿਮਰਤਾ ਹੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਕਰਾਮਾਤ ਹੈ ।  ਜਿੰਨੀ ਨਿਮਰਤਾ ਹੋਵੇਗੀ ਉਨੰੀ ਹੀ ਵੱਡੀ ਕਰਾਮਾਤ  । ਰਾਵਣ ਪਾਸ ਬੜੀ ਸ਼ਕਤੀ ਸੀ, ਬੜੀ ਕਰਾਮਾਤ ਸੀ । ਚਾਰੇ ਵੇਦਾਂ ਦਾ ਗਿਆਤਾ ਸੀ, ਬੜਾ ਤਪੱਸਵੀ ਸੀ। ਇੰਨੀ ਸ਼ਕਤੀ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਉਸ ਵਿੱਚ ਨਿਮਰਤਾ ਅਤੇ ਗਰੀਬੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਤੇ ਦੇਖੋ ਉਸ ਦਾ ਕੀ ਬਣਿਆ? ਹਰਨਾਖਸ਼ (ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ ਭਗਤ ਦਾ ਪਿਤਾ) ਨੇ ਕਠਿਨ ਤਪੱਸਿਆ ਕੀਤੀ ਤੇ ਸਾਰੇ ਵਰ ਲਏ ।  ਇੰਨੀ ਸ਼ਕਤੀ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਨਿਮਰਤਾ ਤੇ ਗਰੀਬੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਤੇ ਕੀ ਬਣਿਆ ? ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀ ਸੀ, ਖ਼ੁਦਾ ਦੀ ਇਬਾਦਤ ਕਰਦਾ ਸੀ ਪਰ ਨਿਮਰਤਾ ਅਤੇ ਗਰੀਬੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਤੇ ਕੀ ਬਣਿਆ ? ਬਾਬਾ ਨਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਮੈਂ' ਤੇ 'ਮੈਂ' (ਹਉਮੈਂ) ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਭਗਤੀ ਕਦੇ ਉਪਰ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦੀ। ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਹਾੜ ਦੇ ਉੱਪਰ ਵੀ ਪਾਣੀ ਹੈ ਤੇ ਥੱਲੇ ਵੀ ਪਾਣੀ ਹੈ ਪਰ ਪਹਾੜ ਦੇ ਥੱਲੇ ਗੰਦਾ ਪਾਣੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਪਹਾੜ ਦੇ ਉਪਰਲਾ ਪਾਣੀ ਥੱਲੇ ਵਗਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਥੱਲੇ ਵਾਲੇ ਗੰਦੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਸਾਫ ਕਰੀ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਪਹਾੜ ਦੇ ਥੱਲੇ ਵਾਲਾ ਗੰਦਾ ਪਾਣੀ ਉੱਪਰ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਨਸਾਨ ਗੰਦੇ ਪਾਣੀ ਵਾਂਗ ਥੱਲੇ ਪਿਆ ਹੈ ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੀ ਮਿ...

  एक बार कथन करते हुए बाबा नंद सिंह जी महाराज नम्रता के महत्त्व के बारे में बता रहे थे। किसी ने बीच में से पूछा कि करामात क्या है?  तो बाबा जी ने फ़रमाया- नम्रता ही सबसे बड़ी करामात है। जितनी अधिक नम्रता होगी उतनी ही बड़ी करामात होगी। रावण के पास बड़ी शक्ति थी, बड़ी करामात थी। वह चारों वेदों का ज्ञाता और तपस्वी था। इतनी शक्ति होते हुए भी उसमें नम्रता और गरीबी (दीनता) नहीं थी तो देखो उसका क्या परिणाम हुआ? हिरण्यकश्यप (प्रहृलाद भगत के पिता) ने कठिन तपस्या की और सारे वर प्राप्त किए। इतनी शक्ति होते हुए भी नम्रता और गरीबी नहीं थी, तो उसका कितना बुरा परिणाम हुआ? औरंगजेब के हाथ में भी बहुत-सी शक्ति थी। वह खुदा की इबादत भी करता था। पर नम्रता और गरीबी न होने के कारण आखिर उसका भी कैसा परिणाम हुआ? बाबा नरिन्दर सिंह जी ‘मैं और अहं’ (अहंकार) में की गई भक्ति कभी फलित नहीं होती।  जिस तरह पहाड़ के ऊपर भी पानी है और नीचे भी पानी है, पर पहाड़ के नीचे का पानी गंदला है। जब पहाड़ के ऊपर का पानी नीचे की ओर बहता है तो वह नीचे वाले गंदले पानी को साफ करता जाता है। पर पहाड़ के नीचे का गंदला पानी ऊपर नहीं ...

  ਦੂਜੀ ਪਵਿੱਤਰ ਆਤਮਾ ਮੇਰੀ ਵੱਡੀ ਭੈਣ ਬੀਬੀ ਅਜੀਤ ਕੌਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਲਿਖਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਉਹ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇ ਦਰ ਘਰ ਦੀ ਨਿਰਾਲੀ ਸ਼ਾਨ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਵਾਲੀ ਧਾਰਮਿਕ ਰੂਹ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਧਿਆਨ ਸਦਾ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਜੁੜਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੇ ਪ੍ਰੇਮ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਾਰ ਚਮਤਕਾਰੀ ਤਜਰਬੇ ਵੀ ਹੋਏ ਸਨ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਮੈਂ ਫਿਰ ਕਦੇ ਲਿਖਾਂਗਾ। ਇੱਥੇ ਮੈਂ ਕੇਵਲ 1955 ਦੀ ਇਕ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਘਟਨਾ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦਾ ਹਾਂ। ਪਿਤਾ ਜੀ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ (ਬੀਬੀ ਅਜੀਤ ਕੌਰ ਦੇ) ਪਤੀ ਵੱਲੋਂ ਇਕ ਤਾਰ ਆਈ ਕਿ ਇਕ ਵੱਡਾ ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ (ਬੀਬੀ ਅਜੀਤ ਕੌਰ ਨੂੰ) ਹਸਪਤਾਲ ਦਾਖ਼ਲ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਿਤਾ ਜੀ ਆਪਣੇ ਖੇਤੀ-ਫਾਰਮ ਦੇ ਕਿਸੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਗਏ ਹੋਏ ਸਨ। ਇਹ ਖ਼ਬਰ ਸੁਣ ਕੇ ਉਹ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਤੋਂ ਜੰਮੂ ਪਹੁੰਚ ਗਏ। ਉਸ ਵੇਲੇ ਬੀਬੀ ਅਜੀਤ ਕੌਰ ਦਾ ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ।ਜਿਉਂ ਹੀ ਇਹ ਵੱਡਾ ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਹੋ ਕੇ ਹੱਟਿਆ ਤਾਂ ਇਕ ਡਾਕਟਰ ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਥੀਏਟਰ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਪਿਤਾ ਜੀ ਆ ਕੇ ਉਸ ਡਾਕਟਰ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਤੇ ਢਹਿ ਪਏ। ਇਹ ਡਾਕਟਰ ਸਦਾ ਰਖਵਾਲੇ ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਸਨ। ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਹੀ ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਕਰਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਨਵਾਂ ਜੀਵਨ ਬਖਸ਼ਿਆ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਪਿਤਾ ਜੀ ਨੇ ਸਿਰ ਉਤਾਂਹ ਚੁੱਕਿਆ ਤਾ ਬਾਬਾ ਜੀ ਅਲੋਪ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਸਨ। ਪ...