ਨਾਮ ਦੀ ਅਨਮੋਲ ਅਤੇ ਅਜ਼ਰ ਦਾਤ

ਇੱਥੇ ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦੀ ਸੁਣਾਈ ਹੋਈ ਇਕ ਸਾਖੀ ਬੜੀ ਢੁੱਕਦੀ ਹੈ-

ਰਿਸ਼ੀ ਸੁਖਦੇਵ ਥੋੜ੍ਹੇ ਵੱਡੇ ਹੋਏ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਪੂਜਯ ਪਿਤਾ ਰਿਸ਼ੀ ਵੇਦ ਵਿਆਸ ਜੀ ਕੋਲੋਂ ਨਾਮ ਦੀ ਦਾਤ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ | ਰਿਸ਼ੀ ਵੇਦ ਵਿਆਸ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਪਿਤਾ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ ਪੁੱਤਰ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਗੁਰੂ ਸਮਝ ਕੇ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਬੱਝਣਾ | ਇਹ ਸੋਚ ਕੇ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ-

ਜਾਓ ! ਜਾ ਕੇ ਰਾਜਾ ਜਨਕ ਤੋਂ ਨਾਮ ਦੀ ਦਾਤ ਲਵੋ |

ਉਹ ਤੁਰ ਪਏ ਅਤੇ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਸੋਚਦੇ ਗਏ ਮੈਂ ਆਪ ਰਿਸ਼ੀ ਹਾਂ ਅਤੇ ਮਹਾਰਿਸ਼ੀ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹਾਂ ਪਰ ਨਾਮ ਦੀ ਦਾਤ ਵਾਸਤੇ ਇਕ ਰਾਜੇ ਪਾਸ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ |

ਰਿਸ਼ੀ ਸੁਖਦੇਵ ਰਾਜਾ ਜਨਕ ਜੀ ਪਾਸ ਪਹੁੰਚੇ | ਰਾਜਾ ਜਨਕ ਜੀ ਨੇ ਦਰਬਾਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਬੁਲਾਇਆ, ਸਤਿਕਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਪੁੱਛਗਿਛ ਕੀਤੀ | ਰਿਸ਼ੀ ਸੁਖਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣਾ ਆਉਣ ਦਾ ਮੰਤਵ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਖੋਲ੍ਹ ਕੇ ਦੱਸਿਆ |

ਰਿਸ਼ੀ ਸੁਖਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਮਨ ਦੀ ਅਵਸਥਾ ਦੇਖਣ ਵਾਸਤੇ ਰਾਜਾ ਜਨਕ ਜੀ ਨੇ ਇਕ ਅਜੀਬ ਖੇਲ ਵਰਤਾਇਆ| ਬਾਹਰੋਂ ਦਰਬਾਨ ਭਜਦਾ ਆਇਆ ਤੇ ਰਾਜਾ ਜਨਕ ਜੀ ਪਾਸ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ-

ਮਹਾਰਾਜ ਮਹੱਲਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲਗ ਗਈ ਹੈ | 

ਅੱਗੋਂ ਰਾਜਾ ਜਨਕ ਜੀ ਫੁਰਮਾਉਂਦੇ ਹਨ-

ਦੇਖ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ ਅਸੀਂ ਇਕ ਰਿਸ਼ੀ ਨਾਲ ਗੱਲ ਬਾਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਇਸ ਵਕਤ ਸਾਡੀ ਗੱਲ ਬਾਤ ਵਿੱਚ ਵਿਘਨ ਨਾ ਪਾਉ |

ਰਾਜਾ ਜਨਕ ਜੀ ਰਿਸ਼ੀ ਜੀ ਨਾਲ ਉਸੇ ਸਤਿਕਾਰ ਵਿੱਚ ਗੱਲ ਬਾਤ ਕਰਦੇ ਰਹੇ | ਦਰਬਾਨ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਫਿਰ ਭੱਜ ਕੇ ਆਇਆ-

ਮਹਾਰਾਜ ਅੱਗ ਤਾਂ ਦਰਵਾਜੇ ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ | 

ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਰਿਸ਼ੀ ਸੁਖਦੇਵ ਭੱਜ ਕੇ ਆਪਣੀ ਬੈਰਾਗਣ ਤੇ ਭੂਰੀ (ਜੋ ਕਿ ਬਾਹਰ ਦਰਬਾਨ ਪਾਸ ਛੱਡ ਕੇ ਆਏ ਸਨ) ਚੁੱਕ ਲਿਆਇਆ | 

ਇਹ ਦੇਖ ਕੇ ਰਾਜਾ ਜਨਕ ਜੀ ਹੱਸ ਪਏ ਤੇ ਫੁਰਮਾਇਆ-

ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਗੱਲ ਬਾਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਅਸੀਂ ਮਹੱਲਾਂ ਦੇ ਰਾਖ ਹੋਣ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਨਾਮ ਦੀ ਦਾਤ ਮੰਗਦੇ ਹੋਏੇ ਆਪਣੀ ਬੈਰਾਗਣ ਅਤੇ ਭੂਰੀ ਦਾ ਐਡਾ ਮੋਹ ਕੀਤਾ | ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਰਾਜ ਨਾਲ ਕੋਈ ਮੋਹ ਨਹੀਂ ਹੈ ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋ ਵਸਤਾਂ ਦਾ ਵੀ ਮੋਹ ਨਹੀਂ ਛੱਡ ਸਕੇ| ਆਪ ਹੀ ਦੱਸੋ ਤੁਸੀਂ ਨਾਮ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹੋ ਜਾਂ ਨਹੀਂ| 

ਰਿਸ਼ੀ ਸੁਖਦੇਵ ਜੀ (ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਾਰਾ ਅੰਦਰ ਦਾ ਮਾਨ ਟੁੱਟ ਗਿਆ ਸੀ) ਚਰਨਾਂ ਤੇ ਡਿੱਗ ਪਏ ਤੇ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ -

ਗਰੀਬ ਨਿਵਾਜ਼ ਜਿਵੇਂ ਕਿਵੇਂ ਬਖਸ਼ ਦਿਉ|

ਰਾਜਾ ਜਨਕ ਦਇਆ ਵਿੱਚ ਆਏ ਤੇ ਫੁਰਮਾਇਆ-

 ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਬ੍ਰਹਮ ਭੋਜ ਹੈ | ਉੱਥੇ ਜਿਹੜੀ ਜਗ੍ਹਾ ਜੂਠੇ ਪੱਤਲ ਸੁੱਟਣ ਵਾਸਤੇ ਬਣਾਈ ਹੈ ਉਸ ਦੇ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਲੇਟ ਜਾਣਾ | 

ਰਿਸ਼ੀ ਸੁਖਦੇਵ ਜੀ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾ ਕੇ ਲੇਟ ਗਏ | ਬ੍ਰਹਮ ਭੋਜ ਦੇ ਬਾਅਦ ਉਹ ਸਾਰੀ ਜਗ੍ਹਾ ਜੂਠੇ ਪੱਤਲਾਂ ਨਾਲ ਭਰ ਗਈ | ਰਾਜਾ ਜਨਕ ਜੀ ਨੇ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਰਿਸ਼ੀ ਸੁਖਦੇਵ ਜੀ ਨੂੰ ਕੱਢਿਆ ਜਾਵੇ | ਜੂਠੇ ਪੱਤਲਾਂ ਦੀ ਜੂਠ ਨਾਲ ਲੱਥ ਪੱਥ ਹੋਏ ਰਿਸ਼ੀ ਸੁਖਦੇਵ ਜੀ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ ਗਿਆ|

ਰਿਸ਼ੀ ਸੁਖਦੇਵ ਹੱਥ ਜੋੜ ਕੇ ਰਾਜਾ ਜਨਕ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਢਹਿ ਪਏ|

ਅੱਗੋਂ ਰਾਜਾ ਜਨਕ ਜੀ ਫੁਰਮਾਉਂਦੇ ਹਨ-

ਸੁਖਦੇਵ ਜਿਸ ਨਿਮਰਤਾ ਅਤੇ ਗਰੀਬੀ ਦੇ ਕੇਸਰ ਵਿੱਚ ਤੂੰ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਕੇ ਸਾਡੇ ਸਾਹਮਣੇ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈਂ, ਲੈ ਹੁਣ ਨਾਮ ਦੀ ਦਾਤ|

 ਤੇ ਇਲਾਹੀ 'ਨਾਮ' ਬਖਸ਼ ਦਿੱਤਾ|

ਜੂਠਨ ਜੂਠਿ ਪਈ ਸਿਰ ਊਪਰਿ

ਖਿਨੁ ਮਨੂਆ ਤਿਲੁ ਨ ਡੁਲਾਵੈਗੋ ||

ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਅੰਗ 1309

 ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦਾਤਾ ਬਖਸ਼ ਲੈ।

    ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਬਖਸ਼ ਲੈ॥